Akvaryumda Azot Döngüsü Nedir ?

Akvaryum dünyasının en anlaşılmayan ama en önemli konusu olan azot döngüsünü videolar ve fotoğrafla anlatmaya çalıştığım bir video. Akvaryumlarımızda bazen ilk kurulumda yaşadığımız canlı ölümlerinin ve benzer olayların ana sebeplerinden biri yeterince oluşmamış bakteri popülasyonu ve buna bağlı olarak az sayıda bakteriyle tamamlanmaya çalışan azot döngüsü olayı. Bu yazımızda akvaryumda azot döngüsü gibi çok sorulan bu sorunuza cevap vereceğiz.

Yapılan en büyük hatalardan biri de akvaryuma kurulumla birlikte hemen balık eklenmesi. Zaten amonyak kaynaklarından biri olan balıklar, bakteri popülasyonu oluşmamış suya amonyak üreterek suyu amonyakça yoğun hale dönüştürürler. Kısaca balıklar bu durumda kendi kendilerini zehirlemiş olurlar.

Akvaryumda Azot bakterilerinin rolü

Suyun oksijenli bölümlerinden yaşayan azot bakterileri burada devreye girer. Bu bakteriler amonyağı nitrite, nitriti de nitrata çevirirler. Bu bakterilerinin olmadığı ve çoğalmadığı sağlıklı bir akvaryum düşünülemez. Azot bakterilerinin de balıklar gibi istedikleri sıcaklık, ph gibi önemli değerler vardır. Amonyağı nitrite çeviren bakterilere nitrosmona, nitriti nitrata çeviren bakterilere ise nitrobacter adı verilmiştir.

Bu bakteriler de birer canlıdır. Amonyağı kullansalar dahi fazla amonyak bu bakterileri de öldürür. Klor, balık hastalık ilaçları gibi kimyasal maddeler bu bakterileri öldürür. Azot bakterileri suda yüzen diğer bakterilerden değildir. Bir yerde öbeklenerek suyu süzerler. Dolayısıyla azot bakterilerinin suyu süzme işlemini gerçekleştirebilmesi için bir takım yardımcı malzemeler kullanmamız gerekir.

Azot, nitrifikasyon bakterileri nerede yaşar

Substrat, lav taşı kırığı, siporax (makarna) gibi bakterilerin yuvarlanıp üretebilecekleri malzemeleri filtre sistemleri içinde kullanmamız gerekir. Bu bakteriler az da olsa camlarda ve kumda da gruplanır. Ancak kum ve cam gibi bölgeler değişken yüzeyler olduğu için bakteri yoğunluğu yeterli olmayabilir. En uygun malzemeler küçük gözenekli ve ufak yapıda malzemelerdir.

Akvaryumu yeni kurduysanız azot bakterilerinin oluşması için bir kaç yol izleyebilirsiniz.

1- Başka bir akvaryumda substrat ya da benzer bir malzeme alarak akvaryumunuzdaki filtreye aşılama yapmak. Yani dışardan aldığınız bakterili malzemeyi filtrenizdeki yeni malzemeyle birleştirmek.

2- Bakteri kültürü kullanmak. Firmaların satışını yaptığı sıvı bakteri kültürlerinden de kullanarak bakteri oluşumunu hızlandırabilirsiniz.

3- Akvaryuma kurulumdan sonra 1 adet balık atmak ve bu balığı düzenli yemlemek. Ancak bu yöntemde de balık sayısını yavaş yavaş arttırmak gerekir. Çünkü az balık dolayısıyla az amonyaktır. Azot bakterileri amonyağı kullanarak kendi besinlerini üretirler ve beslendikçe üremeye yönelirler. Gerekli miktarda amonyak ve nitrit bu bakterilerin çoğalmasına sebep olur. Ancak azot bakterileri yavaş çoğalır. 18-20 saat içinde mevcut sayısını 2’ye katlayabilir. Dolayısıyla bakteri sayısı az olduğunda fazla amonyak bu bakterileri zehirler. Eğer bu yöntem tercih edilecekse bir amonyak testi alarak takip halinde ilerlemek ve balıkları test sonuçlarına göre eklemek en doğrusudur.

Şimdi akvaryumda azot döngüsü konusunu tekrar açıklayalım.

Azot döngüsü 2 farklı bakteri türü tarafından yürütülmektedir. Bu bakteriler amonyağı nitrite çeviren nitrosomonas adlı bakterilerdir. Biriken nitriti de nitrobacter adlı bakteriler nitrata çevirir. Bu 2 bakteri türü amonyak ve nitriti besin olarak değil, besinleri yakmak için kullanırlar. Her iki bakteri türü de oksijenli ortamda yaşarlar. Ph’ın 6 değerinin altına düşmesi nitrifikasyon işlemini yavaşlatır.

Peki bu nitrata ne olur ?

Nitratta, anaerobik yani oksijensiz ortamda yaşayan bakteriler tarafından denitrifikasyona uğrar. Bu bakteriler  sayesinde fazla nitrat, azot gazına dönüştürür ve atmosfere karışır. Aslında bu döngü devamlı şekilde kendini tekrar eder.

Akvaryumlarımızda anaerobik bakteriler için oksijensiz alanlar yaratmalıyız. Bu alanlar, zemindeki kum ve filtre içinde kullanılan bazı malzemeler olabilir.

Okuduğunuz bu sayfada akvaryumda azot döngüsü sorusuna anlaşılır bazı yanıtlar verdik. Oluşturduğumuz ortam sayesinde bu bakteriler çoğalır. Azot döngüsü sistem işlediği sürece devam eder.

Meraklısına Temel Akvaryum Bilgileri Burada >>