Lepistes Tuzlu Suda Yaşar Mı ?
Tatlı su balıklarının vücudunda % 0.9 -0.10 (1000’de 9-10) oranında tuz bulunur. Ancak yaşadıkları sularda tuz oranı yukarıdaki orana göre daha azdır. Yani daha tuzsuzdur. Gelin bu sayfada lepistes tuzlu suda yaşar mı sorunuza cevaplar bulalım.
Burada çok kilit bir kelime var. Osmoregülasyon
Kısaca osmoregülasyon nedir ? Osmoregülasyon: Organizma içerisindeki belirli uygun tuz-su dengesinin korunmasıdır. Yani balıklar türüne göre uygun su tuz dengesi neyse içerisinde yaşadıkları sudan su ve tuz alışverişi yaparak vücutlarındaki su ve tuz dengesini düzende tutmaları gerekiyor olduğunu anlıyoruz.
Osmoregulasyon (osmosis) gereği sistem neydi ? Su ve tuz dengelenecek. Yani örnek verirsek su 50 birim ise tuzda 50 birim olacak. (Bu rakamları tamamen dengenin anlaşılması için verdim. Gerçek rakamlar değiller.)
O zaman tatlı sularda yaşayan balıklarda durum şöyle oluyor. Balığın vücudunda tuz daha fazla olduğu için ve yaşadığı suda tuz daha az olduğu için osmoregulasyon gereği (su tuz dengesi) tuz miktarı az olan su balığın sürekli vücuduna girmeye çalışacak. Yani balık vücuduna su almak zorunda.Çünkü balığın vücudunda tuz fazla. Yaşadığı suyla dengelenmesi lazım.
Balıklar vücutlarında tuz miktarını yediklerinden ve içtikleri sulardan sağlar. Ancak bu su içme bizim su içtiğimiz şekilde değil. Balığın vücudundan ve solungaçlarında geçen bir süzme işlemi şeklinde düşünelim. Balık suyu içerken suyun içindeki tuzları ağzında, bağırsaklarında ve solungaçlarında toplar. Geri kalan fazla suyu atar. Bunu da yine tuzsuz kalmamak için dengeli bir şekilde yapıyor. Bu işlemleri yaparken balık fazla su ile şişebilme ihtimaline karşı her gün vücudunun %20 ağırlığı kadar idrar atar. Yani 10 gram gelen bir lepistes her gün 2 gram suya idrar bırakıyor .Mükemmel bir mekanizma. Kendini garantiye alıyor.
Tuzlu su balıklarında ise durum şöyle; tuzlu su balıklarının vücutlarındaki tuz oranı yaşadığı suya göre daha az olduğu için yani yaşadığı suda daha fazla tuz olduğundan balığın vücuduna nüfuz eden suyu balık sürekli dışarı atmaya çalışır. Çünkü devamlı su girişi aynı zamanda tuz girişi de demek. Osmoregulasyon gereği de mecburen dışa aktarım ve dengeleme olmalı ki balık şişip patlamasın. Yani tuzlu su balıkları çok su içer de diyebiliriz. Ki bu sayede tuz dengesini sağlar. Farklı bir kaç balık var. Örneğin yılanbalıkları ve ringalar tuzlu suda da tatlı suda bu dengeyi sağlayacak özelliklere sahip balıklar olduğundan iki suda da yaşayabilirler.
O zaman lepistes tuzlu suda yaşar mı sorusuna artık cevap verebiliriz
Lepistes’in vücudundaki tuz oranı yüksektir dolayısıyla tuzlu suya maruz kalırsa vücuduna daha fazla tuz girecek ve balık bunu dengeleyemeyecektir. Belki de fazla tuz balığın organlarını yakabilir. Kısaca lepistes burada osmoregulasyon işlemini yapamaz. Çünkü vücut sistemi tuzlu suya göre adapte olmamış ve gelişmemiştir. Lepistes’in vücudu dışarıdan devamlı daha az tuzlu su almaya ve vücudundaki tuz oranı ile sudaki tuz oranını dengelemeye programlanmıştır. Ancak lepistesin bazı türlerinin acı sulara da adapte olabildiğini biliyoruz. Bu konuya girmeyeceğim.
Temel Akvaryum Bilgileri Hakkında Videolar >>
O zaman tuzlu su balıkları da tatlı suda ters basınç yüzünden yaşayamaz diyebiliriz.
Tuzlu su balıklarından sistem nasıl çalışıyordu. Balık, suya oranla daha az tuz içerdiği için ve su daha tuzlu olduğu için osmoregulasyon gereği balık devamlı tuzlu su içerek su-tuz oranını dengelemeye çalışıyordu. Peki tatlı suda olsa durum ne olur ? Bu defa da balık tuz ihtiyacını karşılayamayacak ve bunu çok daha fazla su içerek karşılamaya çalışsa da biyolojik sistemi bu ters yapıya tepki vererek sistemi kapatacaktır.
Zaten bu sistemler gereği tatlı ve tuzlu su balıkları diye ikiye ayrılmamışlar mı ? Birileri tatlı suya göre adapte olarak diğerleri ise tuzlu suya göre kendilerini geliştirmişler ve hayatta kalmışlar.
Bu yazıda lepistes tuzlu suda yaşar mı gibi çok sorulan bu sorunuza cevaplar verdik. Bu konu çok ilgimi çektiği için bu konuyla ilgili araştırmalara devam edeceğim. Buraya güncellemeler yazacağım. Takip eden arkadaşların bilgisine…