Plakat Beta Balığı Türlerinin İncelenmesi

Merhaba arkadaşlar. Bildiğiniz gibi plakat beta balığı türleri kendi aralarında 3’e ayrılıyor. Bunlar Traditional Plakat, Asymmetrical Halfmoon Plakat, Symmetrical Halfmoon Plakat. Gelin şimdi plakat beta balığı türlerini tek tek ele alalım.

Traditional Plakat – Geleneksel Plakat

Arkadaşlar bu çalışmanın aşağıda sizlerle kaynağını paylaşacağım ancak ben çeviri yapabildiğim kadar google translate’den yararlanarak ve yorum katarak sizlerle paylaşmaya çalışacağım. Geleneksel asimetrik plakat adı üzerinde dorsal (üstyüzgeç) caudal (kuyruk) ve anal fin (alt yüzgeç) bu elemanlar görüldüğü gibi birbirlerinden farklı boyutlarda. Dolayısıyla aralarında bir asimetrik durum var. Bu yüzden bu plakat türüne geleneksel asimetrik plakat denilmektedir.

Genel Denge

Yukarıdaki çizimde gördüğünüz gibi oranlar var. Bu oranların standartlara göre mesela kuyruk tüm vücudun %25’ini kadar kaplar ve diğer %75’lik kısım balığın tüm vücudu olursa balığınız standartlara yakın bir balık olmuş oluyor. Yani kuyruğun ölçüsü 1 cm ise balığı 4’e bölersek kalan 3 adet 1 cm’lik parça balığın tamamını oluşturuyor. Kuyruk sapındaki C cizgisine bakın. Bu çizgiden sol tarafa C-E ve sağ taraftan A-C olarak ikiye bölünerek standartlar oranlanmaktadır.

“ya bırak şimdi ne standartı” diyenler varsa orada dursun 🙂 Holland Betta Show dünya çapında organizasyonlar yapan bilinçli bir topluluk. Adamlar bu işte çok eski ve şu anda Avrupa’ya ve Dünya’ya beta balığı konusunda yön veriyorlar. Bu sayfayı ve kaynak gösterdiğim gibi sayfaları okuyarak ancak beta balığı hakkında akademik bilgiler edinebilirsiniz. Ülkemizde malesef böyle bir kaynak yok.

Başta asimetrik geleneksel plakat demiştik evet ancak dosyada bu asimetrinin de kendi içinde bir dengeye sahip olması gerektiğinden bahsediyor. Yani abartı bir anal yüzgeç olmamalı deniliyor. “Genel denge açısından önemli bir nokta, anal yüzgeçin vücutla orantılı olması gerektiğidir.” Aslında anal yüzgecin çok önemli olduğunu ve standartlara belirlenirken anal yüzgecin referans alındığını görüyoruz.

Ve temel nokta ise; aşağıdaki görsel kırmızı çizgi ile oval bir alan oluşturulmuştur. Bu oval oranda şu belirtiliyor; ideal bir asimetrik geleneksel beta balığının toplam genişliğinin yüksekliğinden 1,5 kat kadar fazla olması gerektiği vurgulanmıştır. Yani balığın toplam solda sağa genişliği 5,25 cm ise yüksekliği de 3,5 cm olmalı. 3,5×1,5=5,25 cm oval çap.

plakat beta balığı Anal Fin – Alt Yüzgeç özellikleri

Anal yüzgeçin genişliği istenilen oranları yani standartları tanımlamak için referans alınmaktadır. Kuyruğun ışınlarının çıktığı bölümün tam ortası yani D dikey çizgisi ile belirtilmiş alandan sol tarafa doğru yani kuyruk bitişinin genişlik ölçüsü anal yüzgecin 1/2’si kadar olmalıdır. Yani kuyruğun ışın çıkış yerinden itibaren sola doğru genişlik 1 cm ise; anal finin toplam genişliği standartlara göre 3 cm olmalıdır diye örneklendirmek istedim.

Bir başka oran ise anal yüzgecin en solundaki en büyük ışın uzunluğunun tüm anal yüzgecin toplam ölçüsüne eşit olmasıdır. Yani anal yüzgecin soldaki en büyük ışını 3 cm ise anal yüzgecin toplam genişliği de 3 cm olmalıdır.

İdeal bir anal fin gövdenin en kalın noktasından başlar Aşağıda sağdaki balık görseline bakın. Balığın en kalın yeri karın bölgesi olduğuna göre anal finin de oradan başlaması gerekmektedir. Anal yüzgeçteki ışınlar kuyruğa yaklaştıkça uzarken başlangıç noktasına doğru kısalır. Yani soldan sağa uzayarak devam eder. Anal yüzgeçteki ışınlarda dallanma beklenmez. Yani dallanma olmaz. Dorsal ve kuyrukta olduğu gibi anal yüzgeçte de katmerlenme dediğimiz üst üste binme durumunun olması kabul edilemez.

plakat beta balıklarında Ventral Fin – Sakallar detaylarına dikkat

Ventral yüzgeçler olarak tanımlanan ve bizim “sakal” dediğimiz uzuvlar birbirine eşit uzunlukta olmalıdır ve aşağıya doğru bir bıçak şeklinde görünmelidir. Ayrıca ventral finlerin uzunluğu ile anal yüzgecin sol arkadaki bitiş noktası aynı yükseklikte olmalıdır. Ayna tutma sırasında parlayan balığın ventralleri öne doğru uzar. Bu anda ventraller birbirini geçmemelidir.

Yukarıdaki görselin sağdaki grafiğinde işaretlendiği gibi ventral yüzgeçlerin uzunluğu ile anal yüzgecin son ışının uzunluğu aynı yükselikte olmalı. Yani sakalların yüksekliği ile anal yüzgecin en son ışın yüksekliği aynı yükselikde olmalı. Yukarıda siyahla bir çubuk çektim. Oraya bakarak anlayabilirsiniz.

Pectoral Fin – Solungaç yüzgeçleri

Pectoral finler 2 ışınlanma olarak delta kuyruk şeklinde yani üçgenimsi bir şekildedir. Beta balığındaki Pectoral yüzgeçler vücudun sağa sola ve yukarı aşağı hareket etmesini sağlar. Aynı zamanda su içinde sürtünmeyi azaltmak için yapışır ve hızlanmak için de kullanılır. Her 2 pectoral birbirine eşittir.

Caudal Fin – Kuyruk Yüzgeci

Yukarıda vücutla ilgili oranları gösteren bir grafik var. Burada ideal kuyruk yüzgecinin eşit şekilde kenarları yuvarlanmış 180 derecelik bir açı ile açılması gerektiğinden bahsedilmektedir. Yani büyük bir D harfinin düşünün. Ancak kenarları keskin olmazsa da eşit şekilde yuvarlatılmış olması geçerlidir. 180 dereceden fazla olan kuyruk açımı yani bizim OVER olarak nitelendirdiğim olay aslında Holland Betta Show standartlara uygun olmadığını değildir.

Plakat beta balığı asimetrik geleneksel plakatlarda kuyruk yüzgecinde 12-13 ışın olmalıdır. Işınları dallanan çizgiler değil o dallanan çizgilerin kökü olarak tanımlıyoruz arkadaşlar. Yukarıdaki görselde kuyruk kısmında kırmızı noktalarla işaretledim. Holland Betta Show hazırladığı çizimde 12 adet ışına yer vermiş. Ayrıca ışınlardaki dallanmanın kuyruk boyunca eşit olarak yayılmasıda standartlar arasında. Yani bir ışın kökünden 2 dallanma oluyorsa tüm ışın köklerinden 2 adet dallanma olmalı.

Yine standartlara göre kuyrukta kat kat dokumalar, katmer katmer yani üst üste binen bir kuyruk şekli standartlar dışı. Yani bizim feather tail ve rosetail olarak adlandırdığımız formlar kastediliyor.

Kürek şeklinde olan kuyrukları olan balıkları ise

Dorsal – Üst Yüzgeç

Geleneksel plakat beta balığının dorsalı yani üst yüzgeci yuvarlak bir görünüme sahip olmalı ve kuyruğun arkasına doğru uzamaladır. Yani dorsalın arka uzantı ışını sayesinde kuyruğu geçmelidir.

Aşağıdaki 3 balığa bakarsanız daha iyi anlayacağınızı düşünüyorum. Dorsallar balıkların kuyruklarını geçiyor.

Aşağıdaki grafikte verilen bilgi ise şu; dorsalın köklerinin çıktığı taban genişliği kökten itibaren pectoral finlere yani solungaç yüzgeçlerine kadar 1/3 oranında olmalıdır. Aşağıda balıkların üzerinde işaretli şekilde bulabilirsiniz.

Dorsal yüzgeçdeki ışınlarda bir dallanma beklenmemektedir. Dorsal yüzgeçte ışınlar 8-10 arasında sayıya ulaşır.
Sırt yüzgecinin kuyruk ile örtüşmesi yani üzerine gelmesi (siyah balıktaki gibi) arzu edilen bir husustur. Ancak kuyrukta olduğu gibi sırt yüzgecinde de kat kat binen perdeler, aşırı dallanmalar standartlara göre istenilen durumlar değildir.

Sevgili arkadaşlar, asimetrik geleneksel plakat beta balığı genel standart özelliklerini maddeler halinde özetle yazarsak;

1-Genel denge; %25 kuyruk %75 vücut. Yani kuyruğun genişliğinin 3 katı vücut genişliği. Balığı 4’e böldüğümüzde kuyruğa %25 ölçü kalacak.

2- Balığın toplam genişliğinin yükseliğinden 1,5 kat fazla olması.

3-Kuyruğun ortasından yatay bir çizgi ile sonuna kadar alınan ölçüsü, anal yüzgecin 1/2’si kadar olmalıdır. Yani kuyruk 2 cm ise anal yüzgeç 4 cm olmalıdır.

4- Anal yüzgecin en büyük ışınının uzunluğu anal yüzgecin genişlik ölçüsüne eşit olmalıdır.

5- Anal yüzgeç balığın en kalın noktasından başlar ve anal yüzgecin ışınlarında dallanma olmaz.

6- Ventral finler yani sakallar eşit uzunlukta olmalıdır ve ventrallerin uzunluğu anal finin bitiş noktasının yüksekliğine eşit olmalıdır.

7- Pectoral, 2 pectoral birbirine eşittir.

8- Caudal, yani kuyruk mutlaka 180 derece açılmalı ve 12-13 ışından oluşarak ışınlar aralarında 2’ye bölünmektedir.
Kuyrukta katmerlenme ve “over” yani 180’den fazla açı olmamalıdır.

9- Dorsal, yani üst yüzgeç yuvarlak hatlara sahip olmalıdır. Dorsalın kuyruğu geçmesi beklenmektedir Ve dorsalda 8-10 adet dallanmayan ışınlar olmalıdır. Katmerlenme gibi durumlar standartlara uygun değildir.

Evet arkadaşlar şimdi bu yazıyı okuyanlar (ben dahil) çoğu balığın bu standartlara uygun olmadığını düşünmüştür. Evet ama bu kurallar adı üstünde standartlardır. Nasıl ki insanlar birbirlerinden farklıysa balıklarda da bu durum söz konusu. Benim bu standartlardan çıkardığım nokta şu; kuyruk, gövde, dorsal, alt finler, anal fin gibi elemanların birbirleriyle orantısal bağlarının olması gerektiği. Zaten iyi bir göze sahipseniz bunları hızla ayırt etmeye başlayacaksınız. Görünüş olarak derli toplu dediğimiz balıklar bu standartlara yakın balıklardır.

Bu yazının orjinaline bu linkten ve genel standartların tümüne ise aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
http://www.hollandbettashow.com/bettas4all-standard/bettas4all-standard-per-chapter/chapter-4-finnage-characteristics/chapter-4a-finnage-characteristics-traditional-plakat/

Aşağıdaki videoda Hollanda Betta Show’un düzenlediği yarışmayı izleyebilirsiniz.

Asimetrik Halfmoon Plakat

Asimetrik halfmoon plakatlar traditional plakatlara göre biraz daha görkemliler. İlk bakışta hemen aslında farklılıkları görebiliyoruz. Dorsal daha büyük ve geniş. Kuyruk ışınlarında dallanma var vb. Detaylı incelemeye başlıyoruz. Eğer orjinal dökümana ulaşmak isterseniz aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
http://www.hollandbettashow.com/bettas4all-standard/bettas4all-standard-per-chapter/chapter-4-finnage-characteristics/chapter-4b-finnage-characteristics-asymmetrical-halfmoon-plakat/

plakat beta balığı Genel Dengesi

İdeal asimetrik halfmoon plakatta diğer türlerde olduğu gibi yine anal yüzgeç standart ölçüleri belirlemede referans alınıyor. Anal yüzgecin asitmetrik görünümde olması gerekiyor. (Sağ üstteki grafiğe bakınız)

Traditional plakatta olduğu gibi balığın genişliği yüksekliğinin 1,5 katı olmalıdır. Kuyruğun genişliği yine traditional plakatta olduğu gibi anal yüzgecin 1/2’sine eşit olmalıdır. Anal yüzgecin en uzun ışını anal yüzgecin genişliğine eşittir.

Caudal Fin – Kuyruk kurallar açısından plakat beta balıklarında önemli detaylardan

Asimetrik Hmpk’nın kuyruğu büyük D harfine benzemelidir ve 180 derecelik açıya sahip olmalıdır. Keskin köşeleri olan bir kuyruk formu olmalıdır ki tam anlamıyla yarım ay plakat olabilsin. ( burada araya girerek şunu demek isterim; gördüğümüz çoğu hmpk’da bu özellik yok aslında. O yüzden çok takılmayın. Dediğim gibi bunlar kurumsal standartlar. Yarışmalarıdaki balıklarıda incelediğinizde çoğu balıklarda bu özelliklerin olmadığını göreceksiniz. Burada en yakın olan bulunmaya çalışılıyor )

Kuyruk ışınları en az 12-13 ana ışına sahip olmalıdır. Işınlar aralarında 4’e veya 8’e bölünebilir. Ancak mutlaka 4′ bölünmelidir ki traditional yani geleneksek plakattan ayrılsın.

Işın tertibatı her alana eşit olarak yayılmalı ve net düz çizgiler şeklinde olmalıdır. Kuyrukta 180 dereceden fazla açı ve kuyrukta üst üstü binmeler, katmerlenmeler gibi durumlar standartlara uygun değildir.

Dorsal – Üst Yüzgeç

Şekilde gördüğünüz gibi asimetrik hmpk’nın dorsalı geleneksel plakatın dorsalına göre daha büyük, sivri uçlara ve ışınlarda daha fazla dallanmalara sahip. Zaten daha fazla ışına sahip olduğu için daha büyük bir dorsala sahip oluyor. Işın sayısı 9-12 arasında değişebiliyor. Geleneksel plakatta bu sayı 8-10 arasıdır. Dorsal yüzgecin taban genişliği anal yüzgecin 1/2’sine eşit olması gerekmektedir. Yukarıdaki görselin sağ grafiğine bakınız.

Dorsaldaki ışınlar dorsalı hafif öne doğru yönlendirmelidir. Dorsalda üstü üstü binmez ve yamukluk gibi bozukluklar olmamalıdır.

Alt Yüzgeç – Anal Fin

Anal fin mutlaka balığın en kalın bölgesinden başlamalı ve kısadan uzuna aşağı doğru uzanacak yamuklukta bir forma sahip olmalıdır. Anal yüzgecin en uzun ışını, kuyruğun en alt ışınına kadar uzanmalıdır. Aşağıda sarı ile noktaladım. Önemli bir detay. Anal yüzgeçte üst üstü binen parçaların olmaması gerekir.

Ventral Fin – Sakallar

Geleneksel ve diğer plakatlarda olduğu gibi ventraller düzgün ve bıçak şekline benzer bir görünüme sahip olmalıdır. 2 ventralde aynı uzunlukta olmalıdır. Ventrallerin yüksekliği anal yüzgecin yükseliğine eşit olmalıdır.
Aşağıdaki görselde sağ taraftaki balığa kırmızı bir çizgiyle işaretledim.

Pectoral Fin – Solungaç Yüzgeçleri

Diğer tüm show beta balıklarında olduğu gibi her ikisininde genişlik ve uzunlukları eşit olmalı ve ışınlarından 2 dallanma olmalıdır. Aşağıdaki şekilde pectoral yüzgeçlerin standartlara göre nasıl olması belirtilmiştir.

Aşağıdaki 3 plakat beta balığı asimetrik halfmoon plakat standartlarına yakın olan balıklar. Ama gördüğünüz gibi birebir özellikler de değiller.

Evet arkadaşlar gördüğünüz gibi aslında asimetrik geleneksel plakat standartlarını anladıktan sonra diğer türlerin standartlarını anlamakta kolay oluyor. Temel nokta oranlar. Buna göre değerlendirmenizi yapabilirsiniz diyerek simetrik halfmoon plakat beta balığı standartlarıyla yazıma devam ediyorum.

Simetrik Halfmoon Plakat Beta Balığı Standartları

Yukarıdaki fotoğraflara ve sağdaki grafiğe baktığımızda aslında artık standartları biraz anlamaya başladığımızı düşünüyorum. Yine madde madde inceleyelim. Kaynağın orjinali için tıklayınız

Genel Denge

Simetrik hmpk’da göründüğü gibi dorsal ve anal fin neredeyse aynı boyutlardadır. Dorsal, kuyruk ve anal fin aralarında simetri oluşturacak ve bir oval dairenin içine girecek şekildedir. Simetrik plakatta da geleneksel plakattaki kuyruk-tüm gövde %25-%75 oranı geçerlidir. Anal yüzgeç yine standartları belirlemede referans ölçü olarak alınmaktadır.

Kuyruk ışınlarının uzunluğu anal yüzgecin 1/2’sine eşittir.

Caudal – Kuyruk

İdeal simetrik hmpk beta balığının kuyruk şekli yine büyük bir D harfi formunda olmalıdır. Kuyruğun köşeleri kesin ve düz şekilde olmalıdır. Yuvarlanma olmamalıdır. Kuyrukta 12-13 ışın olmalı ve bu ışınlar 4-8 arası bölünmelerde olabilir. Işınların dallanması eşit şekilde olmalıdır. Kuyrukta üstü üste binme ve kırılma gibi haller standartlara uygun değildir.

Dorsal Fin – Sırt Yüzgeci

Dorsal oldukça geniş (yukarıda nerdeyse anal yüzgeç genişliğinde olduğunu söylemiştik) ve en az 12-14 arasında ışınlara sahiptir ve bu ışınlar 2-4 arasında dallanamektedir. Sırtın üzerindeki ışınlar hafifçe başa doğru eğilmektedir. Sırt yüzgecinin arka ışınları kuyruğun üzerine veya arkasına gelebilmektedir… Sırt yüzgeci pürüssüz görünümde ve üst üste binme gibi şekilerde olmamamlıdır.

Alt Yüzgeç – Anal Fin

Diğer 2 plakat türünde olduğu gibi anal fin balığın en kalın yerinden başlamalıdır. Anal yüzgecin sonundaki son ışınlar kuyruktaki ışınlarla eşleşir. Yüzgeç vücuda paralel şekildedir. Anal yüzgeçte üst üste binme gibi durumlar kabul edilmemektedir.

plakat beta balığında Ventral Fin – Sakallar

Diğer türlerde olan standarlar simetrik hmpk’da da geçerlidir. Ventrallerin uzunluğu anal finin toplam yüksekliğini geçmemeli. Ventraller aynı uzunlukta olmalı ve bıçak şekline benzemelidir.

Pectoral Finler – Solungaç Yüzgeçleri

Diğer türlerde geçerli standartlar simetrik hmpk içinde geçerlidir.

Bitti 🙂

Evet arkadaşlar. Kabaca aslında beta balığının Avrupa standartlarını anlamış olduk. Genel olarak baktığımızda temel nokta şu; parçaların birbirleri arasındaki oranları. Mesela ventrallerin anal yüzgecin yüksekliği kadar olması gibi. Bu şekilde parçaları daha derine incelerseniz ve yarışma videolarını da dikkatlice incelerseniz gözünüzü alıştırmış olursunuz. Bende bu yazıdan sonra kendi balıklarıma da daha fazla bu bilinçte bakmaya başlayacağım ve ayıracağım balıkları bu standartlara en yakın balıklar üzerinde seçmeye çalışacağım.

Bir de bu yazıda yeni kelimeler görmüş olabilirsiniz. Bu kelimeleri ve anlamlarını aşağıya yazıyorum

Caudal = Kuyruk
Dorsal = Sırt
Anal Fin = Alt yüzgeç
Pectoral = Solungaç yüzgeçleri

Bu yazıda plakat beta balığı gibi çok sorulan bu sorunuza cevaplar verdik. Sitemi takip edenler için genel standartlar hakkında yine çeviriler yapmaya devam edeceğim. Görüşmek üzere.

Beta Balığı Türleri ve Kapsamlı Bilgi Burada >>